E-sigaretten hebben de reputatie dat ze minder schadelijk zijn als traditionele tabaksigaretten. Het roken van e-sigaretten, ofwel ‘vapen’, is een relatief nieuw fenomeen en populair onder jongeren. Er is nog relatief weinig bekend over de effecten van e-sigaretten op de gezondheid. Tijdens het ERS congres presenteerde dr. Azmy Faisal (Manchester Metropolitan University, UK) de resultaten van een onderzoek waarbij de impact van e-sigaretten op vasculaire functies en ventilatie-efficiëntie van jongvolwassenen na fysieke inspanning werd vergeleken met die van traditionele tabaksrokers en niet rokende controles.1
Het gebruik van de e-sigaret onder jongvolwassenen is de afgelopen jaren gestegen.2 In 2023 gebruikte Nederlandse jongeren van 12 tot 25 jaar bijna net zo vaak de e-sigaret als de traditionele tabak sigaret: respectievelijk 21,7 en 27,4%. E-sigaretten veroorzaken verschillende schadelijke bijwerkingen op het hart, zoals verhoogde hartslag, arteriële stijfheid en bloeddruk, wat het risico op hart- en vaatziekten verhoogt.3 Daarnaast zorgen e-sigaretten ook voor veranderingen in de luchtwegepithelia en kunnen ze obstructie van de luchtwegen en kortademigheid veroorzaken. Tijdens het ERS-congres werden de resultaten gepresenteerd van een studie naar het effect van e-sigaretten op vasculaire functies en ventilatie-efficiëntie in relatie tot fysieke activiteit en inspanningsdyspnoe bij jongvolwassenen.1
Om het effect van e-sigaretten na fysieke inspanning te bepalen werd spirometrie uitgevoerd bij e-sigaretrokers, traditionele tabaksrokers en jongvolwassenen die nog nooit gerookt hebben (n=25 per groep). Daarna werd bloed afgenomen om het lactaatgehalte en de concentratie thromospondin-1 te meten en werd de brachiale slagaderdiameter in rust bepaald. De man-vrouw verhouding in elke groep was 16:9 en de gemiddelde leeftijd was 23 jaar. De e-sigaretrokers hebben geen geschiedenis met tabak roken en vice versa. De rokende deelnemers werden geïncludeerd wanneer ze 2 jaar of langer rookte en een spirometrie van FEV/FVC70% hadden.
De analyse toonde geen significante verschillen in longfunctie, bloeddruk, bloedwaarden of brachiale slagaderdiameter in rust tussen de drie groepen. In vergelijking met niet-rokers hadden zowel traditionele tabaksrokers als e-sigaretrokers een significante vermindering van de cardiovasculaire functie (p<0,05). Beide rookgroepen vertoonden ook een significant lagere ‘flow-mediated dilation’ (FMD) en verhoogde niveaus van thrombospondin-1, een marker voor vasculaire ontsteking.
Na fysieke inspanning bleek dat tabaksrokers en e-sigaretrokers een lagere inspanningscapaciteit hadden, met verlaagde absolute en relatieve pVO2-waarden, in vergelijking met niet-rokers. De hartslag en zuurstofpuls bleven onveranderd tijdens de inspanning. Met toenemende fysieke activiteit steeg de lactaatconcentratie significant sneller in het bloed van zowel tabaksrokers als e-sigaretrokers, wat wijst op vroegtijdige metabole acidose in deze groepen. Dit leidde tot verhoogde ventilatie, gemeten aan de hand van de ventilatie-equivalent voor VCO2, wat een indicatie is voor verminderde ventilatie-efficiëntie. Deze verschillen leidde tot significant hogere niveaus van dyspneu en ongemak in de benen tijdens fysieke inspanning. Er werden geen significante verschillen gezien tussen e-sigaretrokers en tabaksrokers.
De resultaten lieten zien dat zowel traditionele tabaksrokers als e-sigaretrokers schadelijke effecten hebben op cardiovasculaire en respiratoire functies in vergelijking met niet-rokers. Beide groepen hadden een verminderde FMD en verhoogde vasculaire inflammatie. Daarnaast was er een lagere fysieke inspanningscapaciteit, met snellere metabole acidose en een verminderde ventilatie-efficiëntie, wat leidde tot verhoogde dyspneu en ongemak tijdens inspanning. Deze resultaten benadrukken de schadelijke effecten van zowel e-sigaretroken als tabaksroken op de gezondheid van jongvolwassenen.
Naar boven
