Het is volop zomer, en de bermen staan vol met veldbloemen en kruiden. En ook de majestueuze reuzenberenklauw ontvouwt overal zijn prachtige schermen met witte bloemen. Maar pas op: deze indrukwekkende zomerbloeier betekent gevaar voor mens en dier. De stelen en bladeren van de berenklauw zijn bezet met hele fijne brandharen die bij aanraking jeuk en pijn kunnen veroorzaken. Maar het wordt nog erger: het sap dat in alle delen van de reuzenberenklauw zit bevat een chemische stof genaamd furocumarine. Het is een stof die planten aanmaken om zich te verdedigen tegen insecten, maar de stof is ook gevaarlijk voor mensen en honden. Aanraking kan een conditie veroorzaken die fytofotodermatitis heet: een huidirritatie die verergert door blootstelling aan zonlicht.
Berenklauw (Latijnse naam: Heracleum) is trouwens niet de enige plantensoort met fotosensibiliserende eigenschappen, maar wel de gevaarlijkste. Veel andere schermbloemigen hebben ook plantensappen met furocumarine, en daarbij horen ‘onschuldige’ keukenkruiden als dille, peterselie en kervel. Ook wortelplanten horen tot deze plantenfamilie. Daarnaast kunnen ook andere planten, zoals wijnruit, boekweit en Sint Janskruid een reactie oproepen.
De combinatie van aanraking met de plant en direct zonlicht maakt dat de reactie optreedt, dat is het eigenaardige en daarin onderscheidt de reuzenberenklauw zich van bijvoorbeeld de brandnetel. Als je binnenshuis met deze planten in aanraking komt gebeurt er meestal niets, maar buiten in de natuur of in de tuin is het een ander verhaal.
Wie met het sap van de berenklauw of een van de andere fotosensibiliserende planten in aanraking komt kan na een paar uur –maar de reactie kan ook enkele dagen op zich laten wachten!- rode plekken, bultjes en zelfs blaren krijgen op huid die aan de zon blootgesteld is geweest. Meestal gaat het dan om handen, onderarmen en onderbenen. Die plekken kunnen jeuken of pijn doen. In ernstige gevallen kunnen patiënten zelfs in het ziekenhuis belanden. De plekken kunnen ook lang –maanden, soms jaren- zichtbaar blijven in de vorm van donkere huidverkleuringen.
Wie een berenklauw heeft aangeraakt kan daarna een of meer van de volgende symptomen krijgen, die kunnen wijzen op fytofotodermatitis.
Fytofotodermatitis wordt doorgaans behandeld zoals brandblaren behandeld worden. Blaren worden doorgeknipt en met natte of zalfgazen bedekt, ook kan er zinkoxidezalf voorgeschreven worden. Bij heftige ontstekingen worden corticosteroïden ingezet, of een prednison stootkuur.
Vermijden van contact met berenklauw en andere boosdoeners is het verstandigste. Als dat niet altijd mogelijk is, dan is huidbedekkende kleding aan te raden; lange mouwen, lange broek en handschoenen. Daarnaast is het ook belangrijk om huid die aan de zon blootgesteld wordt goed in te smeren met UV-werende zonnebrandcrème. Kom je toch met de plant in aanraking, was dan zo snel mogelijk de plek die met de berenklauw in contact is geweest met water en zeep en voorkom directe blootstelling aan zonlicht.
Naar boven
