Online mindfulnesstraining verbetert kwaliteit van leven bij atopisch eczeem

augustus 2023 Beter Leven Marjolein Haakman-Groot

Atopisch eczeem kan een grote impact hebben op het dagelijks leven, met intense jeuk, huidontstekingen en kans op sociale isolatie door schaamtegevoelens. Ondanks behandelingen die het eczeem verlichten, kunnen er ook emotionele en fysieke problemen zijn zoals slaapstoornissen en vermoeidheid. Onlangs werden de resultaten van een Japanse studie gepubliceerd, waarin is onderzocht of een online mindfulness- en zelfcompassietraining de kwaliteit van leven van mensen met atopisch eczeem kan verbeteren.

Atopisch eczeem, ook wel bekend als constitutioneel eczeem, is een chronische huidaandoening die een grote impact kan hebben op de kwaliteit van leven van patiënten. Mensen met atopisch eczeem ervaren vaak intense jeuk, wat kan leiden tot een vicieuze cirkel van krabben, waardoor de huid verder beschadigd raakt en ontstekingen verergeren. Dit kan leiden tot slaapproblemen, prikkelbaarheid en vermoeidheid, waardoor het uitvoeren van dagelijkse activiteiten moeilijker wordt. Daarnaast kunnen de huidplekken iemand onzeker maken, vooral als de huiduitslag op zichtbare plekken optreedt, zoals het gezicht of de handen. Verder kan atopisch eczeem een negatieve impact hebben op het sociale leven, bijvoorbeeld door sociale evenementen of zwembad- en strandbezoekjes te vermijden, uit angst voor negatieve reacties of oordelen van anderen over hun huidaandoening. Het psychologische aspect van atopisch eczeem kan leiden tot gevoelens van schaamte, onzekerheid en in ernstige gevallen zelfs depressie. Er is daarom behoefte aan een hulpmiddel dat de kwaliteit van leven van mensen met atopisch eczeem kan verbeteren.

Studie-opzet

De Japanse studie onderzocht de impact van een online mindfulnesstraining en includeerde hiervoor 107 volwassenen met atopisch eczeem die werden verdeeld tussen de mindfulnessgroep (56 mensen) en de controlegroep (51 mensen).  De patiënten hadden een Dermatology Life Quality Index (DLQI)-score van 6 of hoger, wat inhoudt dat ze een gemiddeld tot hoge negatieve impact ervaarden door de aandoening. Deelnemers in de mindfulnessgroep ondergingen 8 wekelijkse groepssessies (90 minuten per keer) met online mindfulness- en zelfcompassietraining. Deelnemers in de controlegroep ontvingen geen behandeling. In beide groepen was een dermatologische behandeling toegestaan, met uitzondering van het geneesmiddel dupilumab. De belangrijkste uitkomst van de studie was de verandering in de DLQI-score tussen de start van de studie en week 13. Daarnaast werd ook gekeken naar veranderingen in de eczeem-ernst, hoeveel mensen jeukten en krabten, hoeveel zelfcompassie mensen vertoonden en hoe mindful ze waren, hoeveel last ze hadden van psychologische symptomen en hoe therapietrouw ze waren.

Betere uitkomsten na mindfulnesstraining

De deelnemers waren gemiddeld 36 jaar oud en bijna 80% was vrouw. Zij hadden gemiddeld al 26,6 jaar last van atopisch eczeem. In de groep die de training onderging, nam 98% van de deelnemers aan minstens 6 van de 8 sessies. Na 13 weken werd een grotere verbetering in de DLQI-score gezien bij mensen die de online trainingen hadden gevolgd in vergelijking met mensen in de controlegroep (verschil: -6,35). Daarnaast scoorde de groep die de online training volgde beter op alle andere onderzochte uitkomsten ten opzichte van de controlegroep.

Conclusie

Deze nieuwe studie includeerde ruim honderd mensen met atopisch eczeem waarbij de aandoening een aanzienlijke impact op het leven had. De helft van de deelnemers onderging een 8-weekse mindfulness- en zelfcompassietraining en de andere helft onderging geen training. Na 13 weken rapporteerden de deelnemers aan het trainingsprogramma een hogere dermatologie-gerelateerde kwaliteit van leven. Daarnaast scoorden deelnemers die het mindfulness- en zelfcompassieprogramma volgen beter op zowel fysieke als psychologische uitkomsten dan deelnemers in de controlegroep. Deze studie toonde daarmee aan dat het mogelijk is om de kwaliteit van leven van atopisch eczeem-patiënten te verbeteren met behulp van mindfulness. Dit zou een goede aanvulling kunnen zijn op de medicamenteuze behandeling van het eczeem.

Bron

Kishimoto S, Watanabe N, Yamamoto Y, et al. Efficacy of Integrated Online Mindfulness and Self-compassion Training for Adults With Atopic Dermatitis – A Randomized Clinical Trial. JAMA Dermatology 2023;159:628-36.

Ook mindfulness proberen?

Het Catharina-ziekenhuis in Eindhoven biedt een 6-weekse mindfulness/meditatietraining aan die geschikt is voor iedereen die te maken heeft met een ziekte. Klik hier voor meer informatie. Ook is het mogelijk om thuis gratis de oefeningen te doen aan de hand van een reeks YouTube-video’s opgesteld door het ziekenhuis, die ook op de Catharina-website te vinden zijn, klik hier voor het overzicht.