Littekens in het gezicht: tastbare herinnering aan IC-opname vanwege COVID-19

februari 2022 Corona Willem van Altena

Dat mensen die COVID-19 gehad hebben in sommige gevallen te maken hebben met lang slepende klachten, een ziektebeeld dat ‘long covid’ wordt genoemd, is bekend. Maar weinig mensen weten dat er ook blijvende schade aangericht kan worden in de vorm van ontsierende littekens aan het gezicht.

Mensen die vanwege een ernstige COVID-19 infectie op de intensive care (IC) belanden worden doorgaans op de buik gelegd om kunstmatig beademd te worden. Daarbij ontstaat de kans dat er doorligwonden ontstaan, zeker wanneer het verblijf op de IC lang duurt, zoals bij COVID vaak het geval is.  Die doorligwonden ontstaan omdat de huis bij ziekte zwakker is dan normaal. In het gezicht bevinden zich extra gevoelige zones waar de huid dicht op het bot ligt, zoals het kaakbeen, de kin, de wenkbrauwen en de jukbeenderen. Op die plekken is het risico op doorligwonden het grootst, en die kunnen blijvende littekens achterlaten.

Traumatische periode

In het revalidatieproces na de ziekte en de IC-opname ligt de prioriteit op de longfunctie en op het opnieuw opbouwen van fysieke conditie. Toch kunnen doorliglittekens in het gezicht voor problemen zorgen. Ze vormen een tastbare, voor iedereen zichtbare herinnering aan COVID-19 en een traumatische periode in het leven van de patiënt en diens omgeving. En ze kunnen ervoor zorgen dat mensen zich onzeker of angstig voelen, en op die manier een behoorlijke impact op de kwaliteit van leven hebben.

Oog van de naald

Dr. Rutger Schols: “De nazorg voor iedereen, die door ernstige COVID-19 is behandeld op de IC, verdient aandacht voor de vele facetten van fysiek en mentaal herstel. Deze mensen zijn door het oog van de naald gekropen. Dat heeft een effect op zowel het lichaam als de geest ook nadat de patiënt buiten levensgevaar is. Littekens in het gezicht lijken daarbij een kleinigheid, maar dat hoeft niet het geval te zijn.”

Er bestaan wel behandelingen voor, en die worden ook vergoed door de verzekeraar. Verminkingen die gevolg zijn van een ziekte, ongeval of een geneeskundige verrichting vallen in principe in het basispakket. Als een patiënt zich nog in het ziekenhuis of revalidatiecentrum bevindt, kan een patiënt intern worden verwezen naar een plastisch chirurg. Patiënten die al thuis zijn mogen contact opnemen met hun huisarts voor een verwijzing naar de polikliniek plastische chirurgie.

Drukmasker

De behandeling van de gezichtslittekens kan variëren, afhankelijk van het litteken. In sommige gevallen kan een patiënt al geholpen worden met een crème. Andere patiënten zijn geholpen met een speciale siliconenpleister. Ook gecombineerde behandeling met medicatie via injectie kan de littekens flink verminderen. Daarnaast behoort een op maat gemaakt “drukmasker” tot de behandelmogelijkheden.

Referentie

Schols RM, de Henau M, Colla C, et al. Facial Scars Due to Prone Position Pressure Ulcers: Underestimated Sequelae in COVID-19 Survivors? Aesthet Surg J. 2021 Oct 15;41(11):NP1812-NP1813. doi: 10.1093/asj/sjab251. PMID: 34117861; PMCID: PMC8344651.