Drie eerste post-COVID expertisecentra starten binnenkort in Amsterdam, Rotterdam en Maastricht

oktober 2024 Nieuws Willem van Altena

Met ingang van 1 november  kunnen volwassenen en kinderen met post-COVID klachten zich via hun huisarts aanmelden voor de post-COVID expertisecentra. Het is de bedoeling dat die centra er bij elk universitair ziekenhuis komen, te beginnen met Erasmusmc in Rotterdam, Maastricht UMC+ en Amsterdam UMC. Later komen daar de overige universitaire ziekenhuizen bij.  Aan de opening van post-COVID expertisecentra voor kinderen wordt momenteel gewerkt door het UMC Utrecht, Amsterdam UMC en Maastricht UMC+.

Honderdduizenden

Volgens het RIVM kampt ruim 3% van de volwassenen (26+) na een coronabesmetting lang naslepende klachten, soms meerdere jaren. Bij jongeren tussen de 12 en 25 jaar is dat ongeveer 5%. Precieze aantallen niet bekend, maar het gaat waarschijnlijk om honderdduizenden mensen. Volgens platform PostCovid.nl waren er eind 2023 naar schatting tussen de 320.000 en 508.000 volwassenen in Nederland met langdurige klachten na COVID. Van hen geeft 24% aan dat de nasleep van COVID hen heel erg beperkt in het dagelijks leven. Dit komt neer op tussen de 80.000 en 127.000 mensen.

Criteria voor doorverwijzing

Volwassenen met post-COVID kunnen door de huisarts naar de universitaire expertisecentra doorverwezen worden via ZorgDomein bij de volgende voorwaarden:

  • Er is een corona-infectie doorgemaakt.
  • Er zijn al minstens een jaar klachten die passen bij post-COVID.
  • Er is sprake van een verminderd functioneren van minstens 25%.
  • Er is geen andere ziekte die de klachten veroorzaakt.
  • Er is al een behandeltraject (fysiotherapie of ergotherapie) doorlopen, of dat was niet mogelijk door de ernst van de klachten of omdat dit financieel niet haalbaar was.

De criteria voor kinderen:

  • Er is een corona-infectie doorgemaakt.
  • Er zijn al minstens zes maanden klachten die passen bij post-COVID.
  • Er is sprake van verminderd functioneren.
  • Er is geen andere ziekte die de klachten veroorzaakt.
  • Er is al een behandeltraject (fysiotherapie of ergotherapie) doorlopen, of dat was niet mogelijk door de ernst van de klachten of omdat dit financieel niet haalbaar was.

Kennis opdoen

Wie denkt dat de doorverwijzing naar het universitaire expertisecentrum tot oplossing van de klachten zal leiden moet het optimisme wellicht wat temperen. De post-COVID expertisecentra zijn niet zozeer opgericht om alle post-COVID patiënten te behandelen, maar in de eerste plaats om centraal gecoördineerd kennis en ervaring op te doen, om deze zo snel mogelijk met de 1e en 2e lijn te kunnen delen. Het uiteindelijke doel is om de zorg voor alle post-COVID patiënten mogelijk te maken, zo dichtbij huis waar mogelijk en in gespecialiseerde centra waar nodig.

Off-label medicatie

Uiteraard worden er in de post-COVID expertisecentra wel behandelingen ingezet. Een werkgroep van experts en patiëntenorganisaties heeft een zorgpad ontwikkeld, gebaseerd op wetenschappelijke literatuur en praktijkervaring. De meest veelbelovende behandelingen en diagnostische methoden van dit moment worden toegepast. Dit zijn vaak nieuwe behandelingen die in een academische setting worden toegepast. Vooralsnog niet genezend, maar vooral symptoombestrijdend. Het zorgpad kan veranderen op basis van nieuwe inzichten. Ook kunnen bestaande en goedgekeurde geneesmiddelen off-label (dus voor een andere indicatie dan waarvoor het eigenlijk goedgekeurd is) worden ingezet.

Omdat de expertisecentra onmogelijk alle post-COVID patiënten kunnen zien, wordt er voor een verwijzing naar de expertisecentra gewerkt met een gewogen steekproef. Hier kan de huisarts geen invloed op uitoefenen. Na aanmelding ontvangt de patiënt een automatisch bericht van aanmelding. In deze aanmelding zal ook aanvullende informatie staan. Als de patiënt aan de beurt is, zal de huisarts een normale verwijzing naar het expertisecentrum kunnen maken. De patiënt zal op de hoogte worden gesteld door het betreffende expertisecentrum voor aanvullende persoonsgegevens en het plannen van de afspraak.

Wachtlijst

Patiënten die niet direct gezien kunnen worden, komen op een wachtlijst te staan en ontvangen automatisch bericht wanneer er een plek beschikbaar is in zijn of haar regio. Zolang de patiënt op de wachtlijst staat, blijft de patiënt het zorgproces volgen waar hij of zij al in zit.

Meer informatie

Lees meer op de website van de NFU

Bezoek ook de website van C-support