Geen uitsluitsel over nut van emollientia ter voorkoming atopische dermatitis bij jonge kinderen

augustus 2022 Wetenschap Willem van Altena

Bieden emollientia – vochtinbrengende huidverzachtende crèmes – bescherming tegen de ontwikkeling van atopische dermatitis bij jonge kinderen met een hoog risico op de aandoening? Volgens een groep onderzoekers uit de Filippijnen geeft een vergelijking van zeven studies op dat gebied geen eenduidig antwoord op die vraag.

Het lijkt er echter op dat het gebruik van emollientia geen significant effect hebben op het voorkomen van eczeem bij baby’s en peuters. De bevindingen werden gepresenteerd tijdens het recente congres van de European Academy of Allergy and Clinical Immunology in Praag.

Management

Atopische dermatitis treft 15 tot 30% van alle kinderen, en 85% van alle gevallen doet zich voor in de eerste 5 levensjaren. De meeste gevallen, zo’n 60%, doen zich zelfs voor in het eerste levensjaar. Een beschadigde huid, zoals door eczeem, speelt een sleutelrol in het ontstaan van allerlei aandoeningen, zoals voedselallergieën, allergische rhinitis en astma.

Door de huid te beschermen door al heel vroeg met emollientia te beginnen zou atopische dermatitis buiten de deur gehouden kunnen worden, denken veel immunologen en allergologen. De vochtinbrengende crèmes kunnen ervoor zorgen dat de huid minder kwetsbaar wordt voor allerlei balansverstoringen in de lipide- en proteïnehuishouding. Om die reden worden emollientia vaak ingezet in het management van atopische dermatitis.

De 7 studies die werden geanalyseerd omvatten 2.805 zeer jonge kinderen met een hoog risico op atopische dermatitis, en/of met een ouder of broertje of zusje met deze aandoening. Volgens de onderzoekers leidt vroeg gebruik van emollientia tot een afname van het risico op atopische dermatitis met 21%, wat als niet-significant geldt (RR=0,79; 95%-BI: 0,57-1,08). De studies zijn echter niet goed onderling vergelijkbaar door allerlei verschillen in deelnemersaantallen, studieduur en andere verschillen in opzet. Dat verklaart volgens de onderzoekers het enigszins heterogene beeld dat de studies geven. Daarnaast werden er naast verschillende soorten emollientia ook andere behandelregimes ingezet. Dat maakte ook dat de studies moeilijk naast elkaar te leggen waren.

Significant

De onderzoekers deden een subgroepanalyse met 6 van de 7 studies. Zo ontstond een patiëntgroep met 1.633 zeer jonge kinderen, waarvan er 814 in een interventiegroep zaten en 819 in een controlegroep. In de eerste groep kregen 182 kinderen (22%) atopische dermatitis, in de controlegroep waren dat er 224 (27%). Op basis van deze uitkomsten rekenden de onderzoekers uit dat vroege inzet van emollientia leidde tot een 30% lager risico op atopische dermatitis (RR: 0,7; 95%-BI: 0,51-0,95). Daarmee werd de drempel van significantie bereikt.

De onderzoekers pleiten voor het standaardiseren van de studieprotocollen om tot een betrouwbaar antwoord op de vraag te komen of emollientia daadwerkelijk atopische dermatitis kan helpen voorkomen.

Referentie

Gangoso JCV. Early emollient use for primary prevention of atopic dermatitis in high-risk infants: a systematic review and meta-analysis. Presented at: EAACI Hybrid Congress 2022; 1.-3. July 2022; Prague