Niet de uitlaatgassen van auto’s zijn de grootste vervuilers, maar de banden. Recent onderzoek door bureau Emissions Analytics in Engeland heeft aan het licht gebracht dat de slijtage van de autobanden zorgen voor bijna 2000 keer zo veel fijnstof in de atmosfeer dan de uitlaatgassen. Fijnstof van de banden vervuilt de lucht, het water en de bodem en bevat een grote hoeveelheid schadelijke stoffen, waaronder een aantal waarvan bekend is dat ze kanker kunnen veroorzaken. De onderzoekers denken dat het niet lang duurt voordat de vervuiling door banden aan banden wordt gelegd, zoals dat eerder al gebeurde met de uitstoot van uitlaatgassen.
Luchtvervuiling is de doodsoorzaak van miljoenen doden per jaar wereldwijd. Daarom zijn er in veel landen, waaronder de EU steeds meer strenge milieueisen die de uitstoot van schadelijke stoffen moeten beperken. Vervuilende auto’s worden geweerd uit binnensteden, en nieuwe auto’s moeten allerlei filters en katalysatoren inbouwen. Maar er wordt nauwelijks gekeken naar de autobanden. En juist die blijken grote vervuilers te zijn.
Het gaat daarbij niet alleen om fijnstof, maar ook om het mogelijk nog veel gevaarlijkere ultrafijn stof, deeltjes kleiner dan 23 nanometer in doorsnede, die zo klein zijn dat ze in staat zijn door de huid heen te dringen en in de bloedstroom en de organen te komen. Saillant is dat de EU, die wel regels heeft rond fijnstof, nog geen regulering kent voor ultrafijnstof. Dat heeft er ook mee te maken dat de minuscule deeltjes te klein zijn om door de meeste meetapparatuur opgemerkt te worden.
Er bestaat in de EU –dus ook niet in Nederland- nog geen regelgeving over hoeveel banden mogen slijten, en zelfs niet over welke chemische stoffen er in de banden verwerkt worden. Emissions Analytics heeft de bestanddelen van 250 soorten autobanden onderzocht. Autobanden worden meestal gemaakt van synthetische rubber, die vervaardigd wordt uit ruwe olie. Er blijken vele honderden chemische stoffen in de banden voor te komen, en een groot aantal daarvan staat bekend als kankerverwekkend. Wel bestaan er aanzienlijke verschillen tussen de mate waarin autobanden slijten, en in de aanwezigheid van schadelijke stoffen.
De Britse onderzoekers denken dat het verbieden van de autobanden met de meeste schadelijke stoffen al een behoorlijk verschil kan maken op de uitstoot van ultrafijn stof. Maar zolang het ontbreekt aan regelgeving en handhaving gebeurt dat nog niet.
De onderzoekers testten banden van 14 fabrikanten met een Mercedes C-klasse die op een normale manier en met normale belading over Britse wegen reed. Met precisieweegschalen werd tot op de nanogram vastgesteld hoe veel gewicht de banden verloren. Een special meetsysteem ving fijnstofdeeltjes op terwijl de auto’s reden en was in staat minuscule deeltjes tot een diameter van 6 nanometer te detecteren. Daarnaast werden de emissies in de uitlaatgassen gemeten van 4 SUV’s op benzine, het meest verkochte type auto. Daarbij werden alleen recente auto’s gebruikt uit 2019 en 2020.
Het bleek dat autobanden per gereden kilometer 36 milligram aan fijnstof en ultrafijn stof in de atmosfeer brachten. Via de uitlaat kwam er per kilometer niet meer dan 0,02 milligram fijnstof in de atmosfeer, 1.850 keer zo weinig. Een test waarbij op een agressieve –wel wettelijk toegestane- manier werd gereden, op een circuit weliswaar, liet de fijnstofemissie exploderen tot 5.760 milligram per kilometer. De onderzoekers zagen ook dat autobanden veel meer ultrafijn stof dan fijnstof produceren. In absolute aantallen gaat het om enorme hoeveelheden potentieel schadelijke deeltjes die de lucht vervuilen, maar zij maken slechts 11% van het gewicht uit.
Een andere recente studie wijst naar fijnstof dat door autobanden wordt afgescheiden als een van de grootste bronnen van de microplastics die de oceanen vervuilen. Een bepaalde chemische stof die in autobanden wordt gebruikt wordt in verband gebracht met de sterfte van zalmen in de V.S., en de staat Californië heeft die stof deze maand verboden. De Britse onderzoekers stellen vast dat Europa achterloopt op de V.S. als het gaat om het onderkennen van de gevaren van fijnstof en ultrafijn stof dat door autobanden wordt veroorzaakt.
Bron
Naar boven
