Een medicijn tegen obesitas wordt momenteel door de Europese medicijnautoriteit EMA getoetst op effectiviteit en bijwerkingenprofiel, en kan nog dit jaar op de Europese markt verschijnen. In de Verenigde Staten heeft de FDA het middel semaglutide, op de markt gebracht door Novo Nordisk onder de merknaam Wegovy, deze maand al goedgekeurd. Eerder dit jaar publiceerden vakbladen New England Journal or Medicine en The Lancet al over studies met dit middel.
Semaglutide bestrijdt naar zeggen van de producent obesitas door het hongergevoel te verminderen en mensen eerder het gevoel te geven genoeg gegeten te hebben. Voorafgaand aan de goedkeuring door de FDA is het middel getest in vier fase III klinische studies, op in totaal meer dan 4500 volwassenen met overgewicht of obesitas. De proefpersonen kregen een leefstijl-interventieplan aangeboden, bestaande uit een dieet met minder calorieën en meer lichaamsbeweging. De helft van de deelnemers kreeg bovenop dat programma ook semaglutide toegediend. Bij drie van de vier studies bleken de mensen in de semaglutidearm 15 tot 18% meer gewicht kwijt te raken als de mensen die dat middel niet innamen, gemeten over een periode van 68 weken. Als bijwerking werden maag- en darmklachten gemeld, maar die waren over het algemeen van korte duur en niet ernstig van aard.
Volgens mede-auteur van een van de studies, Rachel Batterham, verbonden aan het Centre for Obesity Research van University College London betekenen de studieresultaten een doorbraak voor de aanpak van obesitas. “Geen enkel ander middel komt ook maar in de buurt van deze resultaten”, stelt zij. “Voor het eerst kunnen mensen dankzij medicatie een resultaat behalen dat voorheen alleen door operatie te bereiken was.”
Ondanks het enthousiasme in de VS zijn er ook donkere wolken aan het firmament. Tot dusver hebben zorgverzekeraars medicijnen voor obesitas niet willen vergoeden, en de vrees bestaat dat dat mogelijk ook bij semaglutide het geval zal zijn. Om die reden dringen verschillende gezondheidsprofessionals dan ook aan op een gunstig prijsniveau zodat het middel voor iedereen bereikbaar is en door de zorgverzekeraars vergoed wordt.
Obesitas en overgewicht worden gezien als een van de voornaamste comorbiditeiten bij veel verschillende ziektebeelden. Mensen met overgewicht hebben vaak een proportioneel hogere kans op hart- en vaatziekten, maar ook op kanker, en vaak ook een slechtere prognose. Overgewicht is ook een risicofactor voor neurologische aandoeningen zoals dementie. En overgewicht geldt ook als een risicoverhoger bij een COVID-19 infectie. Om die reden golden mensen met een BMI van 40 of hoger als extra kwetsbaar en kregen zij voorrang bij de coronavaccinaties.
In Nederland wordt de medische behandeling van overgewicht sinds 2019 vergoed vanuit het basispakket van de zorgverzekering. De huisarts kan voor mensen met obesitas een Gecombineerd Leefstijl Interventieprogramma voorschrijven (GLI). Zorgverleners die het GLI-programma aanbieden, kunnen de kosten ervan declareren bij de zorgverzekeraar.
Een GLI is een behandelprogramma dat focust op het onder begeleiding minder en bewuster te eten, en tegelijk meer te bewegen. Daarbij is er aandacht voor psychologische ondersteuning om mensen zich ervan bewust te maken waarom ze eten of snoepen. De gedachte achter de aanpak van obesitas is dat op die manier aandoeningen als diabetes of hartfalen voorkomen kunnen worden, wat uiteindelijk kostenbesparend zal zijn.
Is er sprake van extreme obesitas –een BMI van 40 of meer- dan worden ook chirurgische ingrepen vergoed, zoals maagverkleiningen of het plaatsen van een maagband of –ballon. Vooralsnog worden geneesmiddelen tegen obesitas in ons land niet vergoed en maar zelden voorgeschreven. Dat heeft te maken met de kosten van deze middelen, maar ook met de geringe effectiviteit ervan. Semaglutide laat echter zien veel effectiever te zijn dan wat er tot dusver op de markt was. Het middel wordt in Nederland overigens al wel vergoed als middel bij diabetes type 2. Of semaglutide als obesitasmiddel in het basispakket komt zal mede van de prijs ervan afhangen.
Referenties
Naar boven
