Als er een ding is waar de coronacrisis iedereen van heeft doordrongen dan is het wel het feit dat gezonde longen letterlijk van levensbelang zijn. En daarom is het goed om te weten dat we onze longen in een goede conditie kunnen houden door een aantal dingen te doen of te laten.
Naarmate we ouder worden neemt onze longcapaciteit geleidelijk aan af, een normaal gevolg van het verouderingsproces. Maar die verminderde longcapaciteit brengt ook met zich mee dat we bevattelijker worden voor ziektes en infecties, en dat verklaart waarom ouderen vaak veel zieker worden van een gewone griep dan jongeren, en bij COVID-19 zien we hetzelfde. En wanneer er medische condities zoals astma, bronchitis of emfyseem in het spel zijn komt de longgezondheid verder onder druk te staan. Leefstijlkeuzes zoals roken en omgevingsfactoren zoals luchtkwaliteit beïnvloeden de longgezondheid nog verder.
Gelukkig kunnen we zelf wel dingen doen –of laten- om onze longgezondheid te beschermen of verbeteren. Hier zijn zes stappen op weg naar gezondere longen, die aanbevolen worden door longspecialisten van de Harvard Universiteit in de Verenigde Staten.
Door lichaamsbeweging zoals stevig wandelen of fietsen worden het hart en de longen aan het werk gezet, waardoor je vanzelf dieper gaat ademhalen. Die diepe ademhaling opent dieper gelegen gebieden in de longen en helpen mee om slijm op te hoesten. In dat slijm kunnen zich bacteriën en virussen bevinden, en het is dus beter om die de longen uit te werken.
Op zich kunnen de longen best omgaan met ingeademde schadelijke stoffen. De longen scheiden dan slijm af, waarbinnen de toxinen opgesloten worden, en door dat slijm op te hoesten worden de longen weer schoon. Maar te veel toxinen zijn niet goed voor de longen. Ze veroorzaken dat er meer slijm geproduceerd wordt, en dat kan de ademhaling soms belemmeren. Pas dus op met vervuiling en rook, is het advies. Als het niet mogelijk is om het inademen van schadelijke stoffen te voorkomen –stel dat je in een bosbrandgebied woont, of er is ernstige smog- dan is een mondkapje een goed idee. Zo’n mondkapje kan ook zinvol zijn bij allergieën en voor mensen met astma, die vaak hoestbuien krijgen als ze koude lucht inademen. Een masker zorgt ervoor dat je warmere en vochtiger lucht inademt, en dat veroorzaakt minder problemen.
Het is een open deur, maar er bestaat niet zoiets als veilig roken. Zelfs mensen die maar weinig roken lopen een groter risico op infecties aan de luchtwegen, hart- en vaatziekten en kanker. Tabaksrook beschadigt de longen op allerlei manieren. Het kan ontstekingen veroorzaken en verhoogde slijmproductie.
Diep ademen zorgt ervoor dat je alle delen van je longen aan het werk zet, en ook dieper liggend slijm op kunt hoesten. Er bestaan verschillende oefeningen, onder andere uit yoga, om dieper te ademen. Diep ademhalen verlaagt ook de bloeddruk en vertraagt de hartslag. Een eenvoudige oefening om zelf uit te proberen: zit of lig op een comfortabele plek. Haal diep en langzaam in door de neus, en hou daarbij je schouders stil en adem vanuit je middenrif. Adem vervolgens langzaam uit door de neus en ontspan daarbij je buik. Doe dit gedurende vijf minuten.
Veel mensen brengen grote delen van hun werkdag zittend door. Maar door minstens een keer per uur even te bewegen helpen we onze longen. Even opstaan uit de stoel, wat kniebuigingen maken, bukken, of ademhalingsoefeningen doen is al voldoende. Die kleine bewegingsoefeningen helpen al om dieper te ademen en op die manier de longen fitter te houden.
Overgewicht betekent dat de spieren die de longen aandrijven, met name het middenrif, harder moeten werken. Bij mensen met veel buikvet kan het middenrif niet voldoende omlaag bewegen, en dat betekent dat de longen zich ook niet optimaal met lucht kunnen vullen. Door af te vallen en de buikomvang te verminderen vergroten we de effectiviteit van het middenrif en verbeteren we de conditie van onze longen.