Slaapproblemen komen vaak voor bij oudere patiënten met COPD, en ademhalingsoefeningen lijken een effectieve niet-farmacologische oplossing te bieden. Een recente studie vergelijkt de effecten van twee ademhalingsoefeningen: de middenrif- of diafragmatische ademhaling (‘diaphragmatic breathing’, DB) en de ademhaling met getuite lippen (‘pursed-lip breathing’, PLB) op de slaapkwaliteit van oudere patiënten met COPD. Onlangs publiceerde Therapeutic Advances in Pulmonary and Critical Care Medicine resultaten van een onderzoek door Zahra Dodange en collega’s van de Guilan University of Medical Sciences uit Iran.
COPD komt vaker voor bij oudere mensen, en de incidentie van complicaties en sterfte door de ziekte is in deze leeftijdsgroep hoger. Ongeveer 50% van de patiënten met COPD rapporteert een slechte slaapkwaliteit. Niettemin worden slaapproblemen vaak over het hoofd gezien door artsen bij de behandeling van COPD.
In een longrevalidatieprogramma leiden ademhalingsoefeningen tot verbeterde ademhalingspatronen, een hogere arteriële zuurstofsaturatie, grotere longvolumes, verbeterde longfunctie, verhoogde inspanningscapaciteit en een betere kwaliteit van leven, evenals een versterking van de ademhalingsspieren. Deze oefeningen kunnen ook de slaap verbeteren, de lichaams- en hersenfunctie stimuleren, het sympathisch-parasympathisch systeem reguleren en ontspanning bevorderen.
Diafragmatische ademhaling en ademhaling met getuite lippen zijn veelgebruikte ademhalingsoefeningen waarvan de gunstige effecten op de longfunctie uitgebreid zijn onderzocht. Er is echter weinig onderzoek gedaan naar het effect van deze oefeningen op de slaapkwaliteit.
In totaal werden 60 deelnemers van 60 jaar en ouder met een COPD-diagnose gerekruteerd en willekeurig verdeeld over twee interventiegroepen. Groep 1 volgde gedurende 4 weken DB-oefeningen, gevolgd door 4 weken PLB-oefeningen. Groep 2 volgde dezelfde oefeningen, maar in omgekeerde volgorde. Tussen de twee oefencycli werd een onderbreking van één week ingevoerd. De slaapkwaliteit van beide groepen werd beoordeeld aan het einde van de eerste 4 weken en opnieuw na de tweede oefenperiode van 4 weken.
Hoewel beide oefenreeksen effectief bleken in het verbeteren van de slaapkwaliteit, was de gemiddelde verandering in slaapkwaliteit significant groter in interventiegroep 1 (DB gevolgd door PLB) dan in interventiegroep 2 (PLB gevolgd door DB). Dit suggereert dat de volgorde van de oefeningen in groep 1 leidde tot een grotere verbetering van de gemiddelde slaapkwaliteit in vergelijking met groep 2.
Het positieve effect van beide oefeningen op de slaap sluit aan bij eerdere onderzoeken. Bovendien is al eerder aangetoond dat een combinatie van PLB en DB gunstig is. Maar waarom beïnvloedt de volgorde van de oefeningen het resultaat? Mogelijk verbeterde DB de longfunctie en verminderde het de symptomen, waardoor PLB effectiever werd in het bevorderen van ontspanning en het verminderen van slaapstoornissen, suggereren de onderzoekers. Toekomstig onderzoek met objectieve methoden om de slaap te testen wordt aanbevolen om deze bevindingen te bevestigen.
Naar boven
