Amerikaanse longartsen passen COPD-richtlijn aan: meer focus op longrevalidatie na exacerbatie

september 2023 Kliniek in praktijk Willem van Altena

De American Thoracic Society (ATS) is de Amerikaanse organisatie van longartsen, en onlangs heeft deze instantie nieuwe behandelrichtlijnen gepubliceerd voor de behandeling van COPD. Daarbij wordt meer focus gelegd op respiratoire revalidatie na een acute exacerbatie van COPD. Die verminderen de levenskwaliteit en verhogen de sterfte.

Als een programma voor longrevalidatie wordt opgestart binnen 3 maanden na een ziekenhuisopname wegens een exacerbatie, dan bevordert dat volgens de ATS de levenskwaliteit en wordt de kans op een nieuwe exacerbatie en ziekenhuisopname sterk verlaagd. De laatste behandelinzichten wijzen dat duidelijk uit.

Enquête

Recentelijk is een retrospectieve enquête uitgevoerd bij 48.638 patiënten van gemiddeld 75 jaar oud (61% mannen) die in het ziekenhuis waren opgenomen wegens een exacerbatie van COPD. Van hen had bijna een derde deel een geschiedenis met hart- en vaatziekten. Daarnaast was bij ruim 22% van hen diabetes in het spel, had 15,2% een geschiedenis met kanker en 7,1% leed aan nierfalen. Uit de enquête bleek dat longrevalidatie vooral wordt ingezet bij patiënten die makkelijke toegang tot een revalidatiecentrum hadden, en/of in een gebied woonden met een hoge huisartsendichtheid.

Multivariate analyse

Revalidatie werd vaker voorgeschreven bij oudere patiënten, vrouwen, patiënten met meer comorbiditeit, patiënten met een lager sociaal-cultureel niveau, patiënten die al pulmonale revalidatie hadden gevolgd, en patiënten die zuurstoftherapie of een niet-invasieve beademing thuis kregen. Bij multivariate analyse correleerden het geslacht, de leeftijd, comorbiditeit, zuurstoftherapie en gebruik van langwerkende luchtwegverwijders met een frequenter gebruik van pulmonale revalidatie. Daarbij bleek echter dat de sterfte na 6 maanden hoger was bij de patiënten die pulmonale revalidatie hadden gevolgd, dan bij de patiënten die er geen hadden gevolgd (12,6% tegen 7,4%, p < 0,001).

De auteurs concluderen dat de patiënten na een exacerbatie van COPD veel te weinig pulmonale revalidatie volgen, zowel in Europa als in de Verenigde Staten. Daarvoor zijn allerlei redenen aan te voeren. Soms heeft de patiënt er geen tijd voor, of is hij niet genoeg gemotiveerd om een longrevalidatieprogramma te volgen. Soms is het de behandelend arts die niet voldoende aandringt op longrevalidatie. En soms is het een financiële kwestie, en krijgt een patiënt de revalidatietherapie niet of slechts gedeeltelijk vergoed. De onderzoekers concluderen dat er moet worden gezorgd voor een vlotte toegang tot revalidatiecentra, daarnaast moeten de banden met de eerstelijnszorg worden versterkt.

Referentie

Guecamburu, M., Coquelin, A., Rapin, A. et al. Pulmonary rehabilitation after severe exacerbation of COPD: a nationwide population study. Respir Res 24, 102 (2023). https://doi.org/10.1186/s12931-023-02393-7