ELEVATE-studies: Etrasimod blijkt effectief bij colitis ulcerosa

mei 2023 Klinische trials Marleen Huijsmans

Colitis ulcerosa is een chronische, immuungemedieerde aandoening die wordt gekenmerkt door diffuse slijmvliesontsteking. De huidige behandeling van colitis ulcerosa bestaat voornamelijk uit symptoombestrijding. Niet alle patiënten reageren op de bestaande therapieën en sommige patiënten ervaren een progressieve afname in respons.1 Etrasimod is een sfingosine-1-fosfaat(S1P)-receptormodulator die selectief de S1P-receptor subtypen 1, 4 en 5 activeert. Modulatie van S1P1-receptoren resulteert in minder perifere immuuncellen en remt de ontstekingsreactie.2 Verschillende S1P-receptormodulatoren zijn reeds goedgekeurd voor de behandeling van MS.3 De uitkomsten van de twee fase III-studies ELEVATE naar de veiligheid en effectiviteit van etrasimod bij patiënten met colitis ulcerosa werden in maart 2023 gepubliceerd in The Lancet.4

ELEVATE UC 52 en ELEVATE UC 12 waren twee internationale, multicentrische, onafhankelijke, gerandomiseerde fase III-studies naar de effectiviteit en veiligheid van etrasimod bij volwassen patiënten met actieve matige tot ernstige colitis ulcerosa. De deelnemende patiënten ervaarden een ontoereikende of afnemende respons met bestaande therapieën, of kampten met onverdraagzame bijwerkingen op ten minste één goedgekeurde therapie. De deelnemers werden willekeurig toegewezen (2:1) om behandeld te worden met etrasimod (2 mg; dagelijkse orale toediening) of placebo.

In de ELEVATE UC 52-studie werd een inductieperiode van 12 weken aangehouden, gevolgd door een onderhoudsperiode van 40 weken. In de ELEVATE UC 12-studie werd de inductie op week 12 onafhankelijk beoordeeld. De primaire uitkomstmaat was het percentage patiënten dat op week 12 en week 52 (ELEVATE UC 52) of week 12 (ELEVATE UC 12) een klinische remissie ervaarde. Daarnaast werd de veiligheid beoordeeld in beide studies.

Vaker klinische remissie met entrasimod

Na de ELEVATE UC 52- en ELEVATE UC 12-studie waren data beschikbaar afkomstig van respectievelijk 433 en 354 patiënten. De deelnemers waren als volgt verdeeld over de entrasimod- en placebogroepen:

  • ELEVATE UC 52: entrasimodgroep: n=289; placebogroep: n=144.
  • ELEVATE UC 12: entrasimodgroep: n=283; placebogroep: n=116.

In de ELEVATE UC 52-studie bereikte een hoger percentage van patiënten in de etrasimodgroep een klinische remissie na de inductieperiode vergeleken met de patiënten in de placebogroep (27% versus 7%; p<0,0001). Ook na 52 weken (12 weken inductie gevolgd door 40 weken onderhoud) bleef dit verschil in stand en had een hoger percentage patiënten een klinische remissie in de etrasimodgroep dan in de placebogroep (32% versus 7%; p<0,0001). Bijwerkingen werden gemeld in zowel de etrasimodgroep (71%) als de placebogroep (56%).  

De uitkomsten van de ELEVATE UC 12-studie waren vergelijkbaar. Een hoger percentage patiënten in de etrasimodgroep bereikte een klinische remissie na de 12-weekse inductieperiode ten opzichte van de placebogroep (25% versus 15%; p=0,026). In zowel de etrasimodgroep als de placebogroep werd door 47% van de deelnemers bijwerkingen gerapporteerd.  

Conclusie

Niet alle patiënten met colitis ulcerosa reageren voldoende op de bestaande therapieën. De ELEVATE UC 52- en ELEVATE UC 12-studie werden opgezet om de effectiviteit en veiligheid van etrasimod te onderzoeken voor de behandeling van patiënten met colitis ulcerosa. De resultaten van beide studies tonen aan dat etrasimod werkzaam is en goed wordt verdragen als inductie- en onderhoudstherapie bij patiënten met matig tot ernstig actieve colitis ulcerosa. De onderzoekers concluderen dat etrasimod een behandelingsoptie kan zijn en tegemoet kan komen aan de aanhoudende onvervulde behoeften van patiënten met colitis ulcerosa.

Referenties

  1. Singh S, Allegretti JR, Siddique SM, et al. AGA technical review on the management of moderate to severe ulcerative colitis. Gastroenterology 2020;158:1465-96.e17.
  2. Argollo M, Furfaro F, Gilardi D, et al. Modulation of sphingosine-1-phosphate in ulcerative colitis. Expert Opinion on Biological Therapy 2020;20:413-20.
  3. Farmacotherapeutisch Kompas – Geneesmiddelenoverzicht MS-middelen
  4. Sandborn WJ, Vermeire S, Peyrin-Biroulet L, et al. Etrasimod as induction and maintenance therapy for ulcerative colitis (ELEVATE): two randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 3 studies. Lancet 2023;401:1159-71.